Cathy in De Standaard: Brood, Boter & Antipolitiek De kleine helden van de democratie

Brood & Boter - door Filip Rogiers - De Standaard 

De Wetstraat een bedrijf in crisis? Daar is niets van te merken in de machinekamer. Zo'n 100 keer ging Filip Rogiers voor de rubriek Brood & Boter op zoek naar het verhaal achter een parlementaire vraag. Afsluiten doet hij met vier onaffe lessen over de democratie. De Wetstraat een bedrijf in crisis? Daar is niets van te merken in de machinekamer. Zo'n 100 keer ging Filip Rogiers voor de rubriek Brood & Boter op zoek naar het verhaal achter een parlementaire vraag. Afsluiten doet hij met vier onaffe lessen over de democratie.

II Volksvertegenwoordiger: een naam met een programma

Stellen we ons het politieke bedrijf voor als een piramide, dan staan de meeste schijnwerpers gericht op de top en de bovenlagen ervan. Dat is logisch. Standpunten, krijtlijnen en strategieën krijgen vorm in de gremia van de partijen, grote beslissingen en discussies spelen zich af in regeringen. En het wel en, smeuïger, wee van stemmenkanonnen doet er ook toe.

Maar de bulk van het politieke werk speelt zich af onder die waterlijn. In de talloze parlementaire commissies die elke dag tonnen mondelinge en schriftelijke vragen enantwoorden genereren. Noem het de machinekamer van de Wetstraat, het kloppende hart van de representatieve democratie, het politieke bedrijf achter de etalage.

Wie wil weten hoe het echt met de samenleving is gesteld, wat er leeft enwringt, vindt eten en drinken in de verzamelde verslagen van een gemiddelde werkdag in de Wetstraat. Er zijn meer parlementsleden in dit land dan journalisten met boots on the ground. En het is een fabeltje dat die politici zich daar te velde vooral voeden met

wat er op pensenkermissen en zitdagen wordt verteld. Of dat ze daarbij enkel hun persoonlijke scorebord voor ogen zouden houden.

Ik weet niet wie ooit heeft beslist dat we een volksvertegenwoordiger voortaan een parlementslid moesten gaan noemen, maar het is sneu. Parlementslid is een steriel woord, het vervreemdt. Volksvertegenwoordiger klinkt belegen, zoals verslaggever, maar het is een naam met een programma. Het zegt nog altijd heel precies wat de verkozenen des volks zijn en wat ze doen.

Over dat laatste bestaan veel mythes. Volksvertegenwoordigers zouden zich in het parlement eerder door de waan van de dag dan door visie of project laten leiden. Ze plukken iets uit de krant en, hop, ze gieten het in een vraag in de hoop er op hun beurt ook weer mee in de krant te geraken.

Of ze leggen vooral op lokale, particuliere slakken zout: de aanleg van brug of kruispunt, losliggende stoeptegels, de betoelaging van een vzw uit de eigen zuil. Het parlement wordt zo een gemeenteraad XL.

Klopt niets van. Ik heb in de vele honderden vragen die ik screende voor Brood & Boter, maar weinig navelstaarderij en cliëntelisme gevonden. Wel is waar dat menig volksvertegenwoordiger vertrekt van het particuliere en concrete geval, maar dat is juist de sterkte van dit elementaire politieke werk. Zoals Dirk de Kort (CD&V) zegt: 'Vanuit de praktijkervaringen kan je beleidsvoorstellen

kritischer bekijken en verbeteren zodat ze de samenleving ten goede komen. Bepaalde valkuilen die in de theorie niet duidelijk worden, kan je zo mee ontmaskeren enoplossen.'

Of Cathy Coudyser (N-VA): 'In de commissies kan je uitgebreid van gedachten wisselen met de collega's, maar ook met sectororganisatiesen stakeholders allerhande. Zo komen we tot een meer gedragen wetgeving.' Daal af in het werk dat in commissies wordt verricht, en je houdt er een positiever beeld van de politiek aan over dan wanneer je je exclusief richt op de meer gemediatiseerde regionen van de Wetstraat. De democratie is er levendiger, minder geclicheerd. Misschien net omdat Villa Politica er geen camera's heeft staan. Er wordt meer gepraat en minder gebokst. De loopgraven tussen meerderheid en oppositie, links en rechts zijn er minder diep.

Politiek blijkt er vaker een mozaïek van piecemeal social engineering. Een meccano waarbij politici wel principieel, maar niet dogmatisch sleutelen aan een betere samenleving. Politiek is er ook minder voorspelbaar. Om maar één voorbeeld te geven: de beste vragen over LGTB-rechten vond ik bij volksvertegenwoordigers van N-VA, en SP.A'ers toonden zich niet minder dan Open VLD'ers begaan met de armoedevallen voor zelfstandigen of de vele horden voor beginnende ondernemers.